DİYABET HASTASINDA HİPOGLİSEMİ

DİYABET HASTASINDA HİPOGLİSEMİ

Kan şekerinin normal seviyelerden (genellikle 50-60 mg/dl) daha düşük olması haline kan şekeri düşmesi veya tıp dilinde hipoglisemi denir. Şeker hastalarının önemli bir kısmında şeker düşüklüğü yaşamlarının herhangi bir zamanında oluşur. Bu nedenle şeker hastalarının kan şeker düşüklüğünün ne olduğunu bilmeleri gerekir.

Kanda şeker düşünce beyine şeker gidemeyeceği için şuurunuzda bozulmalar olabilir.

Şeker hastalarının evden çıkarken, seyahat ederken, vapura, uçağa veya trene binerken mutlaka yanlarında şeker veya glukoz tableti bulundurmaları gerekir. Seyahata çıkarken şeker hastalarının mümkünse yalnız değil başka birisiyle birlikte seyahat etmeleri emniyet açısından daha faydalıdır. Şeker düşmelerinde yanınızdaki kişi size yardımcı olur. Eğer yalnız seyahat etmek zorun daysanız insülin dozunu biraz azaltmakta fayda vardır. Ayrıca evde glukagon iğnesi bulunmalıdır. Aşırı şeker düşmelerinde veya şeker yediğiniz halde şeker yükselmiyorsa glukagon iğnesi yapmak gerekir. Glukagon iğnesi kas içine yapılabilir.

Kan şeker düşüklüğü bazen hastaneden çıkınca olur. Hastanede yatarken fazla hareket yoktur. Günlük hayata başlayınca hareket artar ve şekerde düşmeler olabilir. Bu nedenle aslında hastanede yatmadan günlük şeker profili çıkarılıp ona göre insülin veya hapların dozlarının ayarlanması daha uygun olabilmektedir.

Hipoglisemi genellikle aşağıdaki nedenlerden dolayı oluşur:

1.Kullanılan ilaç (hapları) veya insülini fazla dozda kullanmak
2.İnsülin enjeksiyonundan veya ilacınızı aldıktan sonra yemeği geç yemek
3.İlaçları yanlış zamanda kullanmak
4.Havanın aşırı sıcak olduğu durumda insülinin kana daha hızlı karışması
5.Öğün atlamak, yemekte aşırı yağlı yemek, öğünleri ve ara öğünleri zamanında yememek
6.Normalden fazla egzersiz yapmak
7.Kilo kaybı olduğunda, doğum sonrası dönemde, emzirme döneminde ve menopoz sırasında
8.Aşırı alkol tüketilmesi durumunda veya aç karna alkol alındığında
9.Böbrek yetersizliği geliştiğinde (üre ve kreatinin yükseldiğinde)
10.Böbreküstü bezi yetmezliğinde-kortizol azlığında
11.Mide boşalmasının gecikmesi durumunda
12. Oynak (Brittle) diyabet varlığında
13. İnsülin tipi ve/veya türü değiştiğinde
14.İnsülin direnci düzelmiştir
15.Enfeksiyon veya başka hastalıklar düzelince

Eğer kan şekeriniz çok düşükse:

Titreme
Terleme
Çarpıntı
İç ezilmesi
Otururken veya ayağa kalkınca baş dönmesi
Yorgunluk hissi
Açlık hissi, tatlı yeme isteği
Solukluk
Dikkat dağılımı
Bulanık görme
Baş ağrısı
Sinirlilik hali
Ağız etrafında uyuşma gibi belirtiler oluşur

Kan şekerinin düşüklük derecesine göre ise şu belirtiler olur:

Hafif şiddette bir kan düşüklüğü varsa açlık, terleme, titreme, solukluk, dudakta veya dilde karıncalanma, çarpıntı olabilir

Orta şiddette bir kan şekeri düşüklüğünde baş ağrısı, karın ağrısı, bulanık görme, uyuşukluk, çarpıntı ve konuşma zorluğu olabilir.

Ağır düşüklük varsa bilinç kaybı, kasılmalar ve hafif koma olabilir.

Gece Oluşan Kan Şekeri Düşüklüğü

Bazı hastalarda uyku sırasında kan şekerinde düşme olabilir. Bu durum sizi uykudan uyandırır. Bazen hafif olur, uyanmazsınız , ancak sabah baş ağrısı, sersemlemiş bir halde veya çok yorgun olarak uyanabilirsiniz. Geceleri şeker düşmesi olup olmadığını anlamak için gece saat 02.00-03.00 sırasında kan şekerine bakmak gerekir. Eğer kan şekeriniz düşükse insülin dozunun ve öğün ayarlamasının yapılması gerekir. Yatmadan önce ara öğün almak faydalı olur. Seks yaptığınız gecelerde şeker düşüklüğü oluyorsa önceden karbonhidrat almak faydalıdır.

Düşük Kan Şekeri Nasıl Tedavi Edilir?

Eğer kan şekerinizin aşırı düştüğünden ölçüm yaparak emin olduysanız kan şekeri düzeyinizi yükseltmek için hemen şekerli bir şeyler yemeniz gerekir. Bunun için 2-3 kesme şeker alabilir veya bir çay bardağı meyve suyu veya normal (light olmayan) kola içebilirsiniz. Şekeri yükseltmek için çikolata yemeyiniz, çikolata kan şekerini daha geç yükseltir. Eğer kan şekeri düzeyinizin düşmüş olabileceğinden şüphe ediyor, ancak ölçüm yapamıyorsanız şeker içeren sıvı veya meyve suyu için. Şekerli bisküvi veya 3 tane glukoz tableti yenebilir. Kan şekeri ölçebiliyorsanız şekeri yedikten 15-20 dakika sonra tekrar kan şekeri ölçülür. Eğer şikayetiniz geçmemiş ve kan şekeri düşükse tekrar şeker alın. Kendinizi iyi hissettikten sonra yemeklerinizi düzenli yiyin. İçerisinde 5 gram D-glukoz içeren glukoz tabletleri 19 kalori içerir ve şeker düşüklüğü için kullanılabilir. İki çay kaşığı toz şeker, 3 tane kesme şeker, 90 ml kola ve 150 ml süt 10 gram karbonhidrat içermektedir.

Eğer şeker düşüklüğü bir yemek öncesi olmuşsa hemen yemeğinizi yiyiniz. Şeker düşmesi öğün sonrası oluşmuş ise meyve suyu içilebilir.

Otomobil sürerken şeker düşüklüğü oluşmuş ise arabayı hemen park ediniz ve tatlı bir şeyler yiyiniz. Şekeriniz düzelene kadar da araba kullanmayınız. Arabanızda mutlaka ulaşılabilecek yerlerde kesme şeker, meyve suyu, bisküvi gibi gıdalar bulundurunuz.

Bilinçi bozuk kişiye ağzından bir şeyler vermeye çalışmayınız. Bu kişilere serum ile glukoz vermek gerekir. Varsa hemen Glukagon iğnesi kalçadan yapılır.

Eğer şeker düşüklüğü kötüleşiyorsa glukagon enjeksiyonu yapın veya bir acil servise başvurun. Glukagon cilt altına veya adeleye yapılabilir. Glukagon yaptığınız halde 15 dakika içinde düzelme olmuyorsa tekrar glukagon yapın. Glukagon iğnesi 6 yaş ve altı çocuklar için 0.5 mg, yetişkinler için 1 mg’lık olanlar yapılmalıdır. Glukagon iğnelerini buzdolabında saklayınız.

Hipoglisemi düzeldikten sonra bunun nedenini araştırmak gerekir. Eğer o gün yaptığınız aşırı egzersiz veya öğün atlamaktan olmuşsa ve bu durumlar tekrarlanmaz ise kan şekeri düşmez. Ancak kan şekeriniz sık sık düşüyorsa mutlaka doktorunuza başvurunuz.

İnsülin kullanan hastalar hipoglisemiden korunmak için yemekten 2 saat sonra egzersiz yapmalıdır. Yemek öncesi ve yemekten hemen sonra egzersiz yapılmamalıdır. Kan şekeri 100’ün altında veya 250 mg/dl’nin üzerinde iken egzersiz yapmayınız. Kan şekeriniz 120-180 mg/dl arasında ise ve bir saatlik bir egzersiz yapacaksanız bir tost veya bir bardak süt, 2-3 adet bisküvi almanız uygun olur. Yürüyüş yapacaksanız insülini kolunuza yapınız. Yine bisiklet binecekseniz bacağa değil kolunuza insülin yapınız.