GİZLİ ŞEKER

GİZLİ ŞEKER

PROF DR METİN ÖZATA

Daha önce yapılan araştırmalar ve kriterler ile açlık kan şekeri 90 -126 mg/dl arası ise gizli şeker, 126 mg/dl ve üzeri ise şeker hastalığı (diyabet) tanısı konmaktadır. Yaptığımız yeni araştırmalar açlık kan şekeri 90 mg/dl ve üzerinde olan kişilerde de gizli şeker hastalığının önemli bir oranda olduğunu gösterdi. Özellikle kilosu olan, ailesinde şeker hastalığı olan kişilerde gizli şeker hastalığı daha fazla saptandı.

 Bu nedenle önerim açlık kan şekeri 90 mg/dl ve üzerinde ise (90-126 mg/dl arası) OGTT denilen şeker yükleme testinin yapılması ve şeker hastalığından korunmak için uygun beslenme ve yaşam tarzı değişikliğine hemen geçilmesidir.

HbA1c ve Gizli Şeker

Hemoglobin A1c kandaki şekerin kırızı hücreler (eritrositler) de bulunan hemoglobinle etkileşimi sonucu ortaya çıkan bir protein. HbA1c ölçümü daha çok şeker hastalarında kan şekerinin son 3 ayda nasıl seyrettiği hakkında bilgi verir. Ancak yeni yapılan çalışmalar daha önceden şeker hastalığı olmayan bir kişide ölçülen HbA1c nin 6'nın üzerinde çıkmasının o kişide gizli şeker olabileceğini gösterdi. HbA1c 6'nın üzerinde çıkarsa mutlaka açlık ve tokluk kan şekeri yapılmalı veya doktorunuzun önersine göre şeker yükleme testi (OGTT) yapılmalıdır

Göbek Gizli Şeker habercisi

Kilo almak ve özellikle göbek bölgesinde yağlanma insülin direnci ve gizli şekeri olanlarda sık görülen bir durumdur.

Yağların göbek bölgesinde birikmesi iç organlar etrafında yağların arttığını gösterir. Eğer göbek çevresi 80 cm yi aşmaya başlamışsa sizde gizli şeker ve insülin dienci olma olasılığı yüksektir.

Obezite yani kilo almaya neden olan hormonlardan birisi kanda insülin hormonunun yemek sonrası yüksek olmasıdır. Yüksek glisemik indekse sahip yani kan şekerini hızlı yükselten karbonhidratların devamlı fazla yenmesi kanda insülin hormonunun hep yüksek olmasına, doygunluğun kısa süreli olmasına, acıkma ataklarına ve kilo almaya neden olur. Kandaki aşırı insülin kilo almanızın en önemli nedenidir. Bu nedenle kanda insülin düzeyini normal sınırlarda tutmak kilo vermenizi sağlamaktadır. Kanda yüksek olan insülin önceleri kan şekerini hücrelere sokar, fakat daha sonra bu görevini yapamaz hale gelir. İşte insülin hormonunun yeterince etkili olamamasına İNSÜLİN DİRENCİ (Rezistansı) adı verilir. İnsülin direnci’ni kan damarıyla hücre arasında bulunan bir duvar olarak düşünebilirsiniz. Bu duvar (insülin direnci) kandaki glukozun kas ve yağ hücresine girmesini önler. Duvar yükseldikçe (insülin direnci arttıkça) kan şekerinin hücreye girmesi için daha fazla insülin salgılanması gerekir. Pankreastan salgılanan insülin hormonu salgısı, belirli bir süre sonra pankreas bezinin çok çalışmaktan dolayı yorulması nedeniyle azalır ve şeker hastalığı ortaya çıkar. Bu süreçte önce reaktif hipoglisemi (acıkma atakları), gizli şeker ve sonra aşikar şeker hastalığı ortaya çıkar.

Gizli Şeker Nedir?

 Şeker hastalığı oluşmadan önceki safhaya gizli şeker denir. Bu kişilerin bir kısmında sadece açlık kan şekeri yüksektir, bir kısmında ise sadece tokluk kan şekeri yüksektir. Bir kısım hastada ise reaktif hipoglisemi denen yemek yedikçe kan şekerinin düşmesi vardır. Bu olayların temelinde insülin hormonunun iyi çalışmaması, pankreasdan glukagon hormonun fazla salgılanması, ve Glukagon like peptide denen ve bağırsaklardan salgılanan hormonların salınımındaki bozukluklar vardır. Ayrıca genetik ve çevresel etkenler de rol alır. Neticede pankreas beta hücreleri sayısı azalır ve şeker hastalığı ortaya çıkar.
 Sadece açlık kan şekeri yüksekliği olanlarda genetik faktörlerin yani ailede şeker hastalığı olmasının, sigara içmenin ve erkek olmanın önemli rolü varken, sadece tokluk kan şekeri yüksekliği ise hareketsiz kişilerde, sağlıksız beslenenlerde, ve boyu kısa olanlarda daha fazla görülmektedir.
 Ancak her iki durumda da insülin direnci, kilo, ailede şeker olması önemlidir. Her iki durumda pre-diabet yani gizli şeker durumudur. Bu durum kalp ve damar hastalıklarına neden olan ve sinsi bir şekilde organlarımızda hasar yapan bir durumdur. Bu nedenle şekerim sınırda diye aldırmazlık yapmayınız.

Açlık kan şekerinin 90 ile 126 mg/dl arasında olmasına  ‘’Açlık Kan şekeri Bozukluğu’’ adı verilirken, kan şekerinin yükleme testi sırasında (75 gram glukozla yapılan  şeker yükleme testinde)  2. saattte 140 ile 199 mg/dl arasında çıkmasına ise '‘ Şeker tolerans bozukluğu’’ veya ‘’Gizli Şeker’’ adı verilir.  İşte hem açlık kan şekeri bozukluğuna hem de glukoz tolerans bozukluğuna  ‘’Pre-Diabet’’ adı verilir. ‘’Pre’’ sözcüğü latince  ‘’ön’’ anlamına gelmektedir. Diğer bir deyimle şeker  hastalığının ön devresi demektir. Bu kişilerde  düşük glisemik indekse dayalı beslenme ile (Gİ diyeti ile) hastalık geriletilebilir veya ortaya çıkması geciktirilir.

GİZLİ ŞEKER VARSA PROF DR METİN ÖZATA NIN  AŞAĞIDAKİ KİTAPLARINI OKUYUNUZ